Grondwettelijk recht en mensenrechten

Het grondwettelijk recht vormt één van dé grondslagen, waarop de wetgevende macht, de uitvoerende macht én de rechterlijke macht zich moeten steunen voor de uitoefening van de respectievelijke bevoegdheden. Deze nationale regels worden aangevuld met fundamentele mensenrechten die op internationaal niveau zijn verankerd in verdragen en verklaringen.

De Belgische Grondwet (voluit de gecoördineerde Grondwet van 11 februari 1994) omvat een aantal fundamentele grondrechten (recht op een gelijke behandeling, recht op vrijheid, …), en legt ook de krijtlijnen vast voor het functioneren van België als een democratische rechtstaat. 

Bovendien schept het grondwettelijk recht een kader voor de verdeling van de bevoegdheden tussen de gemeenschappen, de gewesten en de federale overheid. 

Tot slot kan het grondwettelijk recht vandaag niet meer los gezien worden van de fundamentele mensenrechten, zoals deze onder meer gewaarborgd worden door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (ook gekend onder de afkorting EVRM). Zo worden onder meer het verbod op een onmenselijke of vernederende behandeling (artikel 3 EVRM), het recht op de bescherming van het privé-en familieleven (artikel 8 EVRM) of het recht op een eerlijk proces (artikel 13 EVRM) steeds vaker toegepast door Belgische rechters bij de beoordeling van geschillen. 

Indien een particulier, een onderneming of vereniging of een publieke overheid van oordeel is dat de Grondwet of een internationaal verdrag inzake mensenrechten wordt geschonden door een wet, decreet of ordonnantie, dan kan een beroep tot vernietiging worden ingesteld bij het Grondwettelijk Hof (vroeger het Arbitragehof). 

Eveneens is het mogelijk dat een rechter bij de beoordeling van een betwisting vragen heeft over de interpretatie van een bepaalde rechtsregel in het licht van de Grondwet of het EVRM, waarna een zogenaamde prejudiciële vraag kan worden gesteld aan het Grondwettelijk Hof. 

Ons kantoor heeft een ruime ervaring in de procedure voor het Grondwettelijk Hof, dit zowel in het kader van beroepen tot vernietiging, als in procedures op basis van prejudiciële vragen. Tevens kunnen wij steunen op ervaring voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. 

Uiteraard kan u ook bij ons terecht indien u enkel advies wenst over de toepassing of interpretatie van het grondwettelijk recht of mensenrechten en de mate waarin deze in een welbepaald geschil al dan niet kunnen worden toegepast.

Contacteer ons gerust voor meer informatie.